INTRODUCTIE
Als onderdeel van de cursus Architectural design van de ArtEZ is voor de tweede serie een woning voor een bekend Nederlands personage ontworpen. Aan de hand van een aantal cruciale tussenstappen. Voorafgaand aan de eerste ontwerpen zijn een vijftal speerpunten opgesteld en toegelicht aan de hand van twee collages: de eerste collage laat de belangrijkste punten zien van de persoonlijkheid van in het personage, in deze, Ryanne van Dorst. De tweede collage en bijbehorende speerpunten maken een koppeling tussen deze eigenschappen en de van de locatie op de HES in Arnhem.
COLLAGE EN SPEERPUNTEN
De collages laten twee keer een vijftal speerpunten zien. Deze speerpunten vormen de basis voor het samengestelde ontwerp. Binnen de collages is de kleur groen een aanwezige factor. Dit omdat de groene eigenschappen van de HES later de verbindende factor in het ontwerp zal zijn. De persoonlijkheidsspeerpunten zijn terug te zien in de eerste collage, de locatiespecifieke in de tweede.
persoonlijkheid
Niet in een hokje
Natuur
Creatief
Nachtleven
Maatschappij
locatie
Rust
Inspiratie
Creativiteit
Zelfvoorzienendheid
Randlocatie
CONCEPTMODEL
Het conceptmodel is met name geïnspireerd op die verbindende 'groene' factor en de grillige bosrand van de gekozen locatie, namelijk een randlocatie tussen zowel de hoofdweg, bosrand, toegang tot de weide en zicht op de 'heuvel' van het terrein.
Aan de hand van het verloop van die eigenschappen en die bosrand zijn 3 hoofthema's uitgebeeld die ieder een bijbehorend gevoel oproepen en op die manier de verschillende speerpunten aansnijden. Deze 3 thema's zijn terug te zien in de drie kaders. Ieder kader is in basis van dezelfde vorm en afmeting maar al dan niet uitgebreid met ofwel zijvlakken die het kader gevoelsmatig openen of sluiten. De gestapelde grondplaat geeft de natuurlijke glooiing van het landschap weer. De groene touwen geven de groene verbinding tussen deze kaders en speerpunten aan in bijna de meest letterlijke vorm.
Het ruimtelijk maken van die connectie staat in de (volgende) ruimtelijke maquette centraal.
RUIMTELIJK MODEL
Dit ruimtelijke model is een eerste opzet naar het maken van een ruimtelijke connectie tussen de drie geschetste kaders. Hierbij is geprobeerd de kaders in eenieder over te laten lopen en ze niet slechts aan elkaar te verbinden. Door dit te doen ontstaat een subtiele glooiing in het pand dat reageert op de hoogteverschillen in het landschap. De drie kaders zijn in dit model aangegeven met staal. Hierdoor is het een duidelijke verbinding tussen concept- en eindmodel.
Het belangrijkste onderdeel uit dit ruimtelijk model is het ontstaan van een bepaalde mate van mysterie door de verschillende kijklijnen en lichtinvallen in het pand. Deze staan centraal voor de volgende stap: het combineren van exterieur en interieur met behoud van deze kijklijnen én ruimte voor zowel lichtinval als privacy.
SCHETSEN EN STUDIEMODELLEN
De start is het maken van een aantal schetsen om de precieze kijklijnen vast te leggen. Hierbij is bepaald welke 'wegen' vrij moeten blijven van onderbrekende onderdelen. Aan de hand van deze lijnen zijn een aantal schetsen gemaakt die de basis van afscheidingen in het interieur bepalen. Deze zijn vervolgens aan de hand van een studiemodel met verschillende ingrepen getest.
Om de precieze afstemming te bepalen is gebruik gemaakt van een 3D-model. Hierin is de plaatsing van de wanden verder getest en afgesteld om 'smetten' in de kijklijnen te voorkomen. Daarnaast is door de ruimtelijke toepassing van dit model een split-level onderdeel toegevoegd. Hierbij is het idee ontstaan om een letterlijk 'openbaar' podium te vormgeven in de massa.
L
opvulling
EINDMODEL
Het eindmodel combineert alle aspecten van zowel in- als exterieur. Het model is geheel uitgewerkt in metaal, hierdoor is zowel de subtiliteit van de lichtinval als de sturing van de kijkrichtingen direct duidelijk. Metaal neemt eveneens subtiel de kleur van de omgeving aan. Hierdoor verandert de woning mee met de jaargetijden en omgeving.
Het doel van de definitieve indeling is het opwekken van een zekere mate van mysterie. Er is vanuit de diverse ingangen altijd een uitgang zichtbaar, terwijl de weg daar naartoe moeilijk duidbaar is van buitenaf. De binnenwanden wisselen elkaar af waardoor geen deuren nodig zijn maar toch relatief afgesloten vertrekken zijn vormgegeven tussen de bepalende de kijklijnen door.
De drie kaders waarbinnen de verbinding zich afspeelt zijn behouden zoals in het conceptmodel. Ieder heeft zijn eigen karakter passend bij de eerder opgestelde speerpunten en behoeftes. Het rechte, aan de straat grenzende deel opent zich minimaal en is daardoor relatief afgesloten maar wel gastvrij. De opening aan bosrand voorziet in rust, privacy en verbinding met de natuur. Het laatste en grootste kader, gericht op de helling is de meest open zijde. De trechtervorm in combinatie met de helling zorgt voor een bijna 'logische' richting de woning in. Hiermee staat deze kant duidelijk in verbinding met de mensen in het gebied eromheen. Doordat een deel van het split-level gedeelte dat zich in deze kant bevindt 'openbaar' is, bestaat er ook de mogelijkheid tot het houden van repetities en concerten gericht naar het park.
Op deze manier zorgt de woning dat Ryanne midden in de gemeenschap staat. Zo past het bij haar levensstijl: Altijd druk en onder de mensen, maar vanaf nu wel met de nodige rust.
Hoe de functies zijn onderverdeeld is juist vanwege het mysterieuze en moeilijk duidbare concept relatief simpel gehouden. In de schetsen is te zien waar de verschillende functies met bijbehorende speerpunten een plaats hebben gekregen binnen het model.
s
REFLECTIE
Het ontwerpen van een persoonsgerichte, onconventionele woning op een bijzondere plek. Een complexe maar bovenal interessante uitdaging. Juist het karakter van Ryanne zorgt voor voldoende inspiratie en motivatie. Het combineren van haar eigenschappen in één woning was dan ook een bijzonder proces.
Het maken van de verschillende concept- en tussenmaquettes is een zeer zinvol gebleken bezigheid. Juist die stappen en de evaluatie daarvan zorgen voor een betere en vooral gerichtere uitkomst. Hierbij heb ik de feedback van zowel docenten als medestudenten als zeer zinvol ervaren.
De eindmaquette is een mooie combinatie tussen een concept- en ruimtelijk model. Hierdoor worden alle eerdere stappen helder samengebracht. De materiaalkeuze draagt bij aan het gewenste gevoel van de woning.
Het werken met metaal in deze reeks was voor mij een relatief nieuwe bezigheid. Ik heb er enorm veel van geleerd en bovenal dat het altijd meer tijd kost dan men zou denken. Desalniettemin heeft het naar mijn mening zeker bijgedragen aan het karakter van zowel de reeks als het eindmodel.
Het maken van de maquettereeks in totaliteit was een soms frustrerende maar vooral leuke uitdaging. Juist het fysiek creëren van deze modellen heeft mij laten inzien dat er buiten de conventionele oplossingen veel meer kan. Dit zal voor mij zeker een inspiratie gaan zijn bij toekomstige projecten!
